Những thay đổi trong hoạt động công chứng bản dịch
Từ ngày 01/7/2025, Luật Công chứng 2024 (số 46/2024/QH15) chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi quan trọng, trong đó có những quy định mới về công chứng bản dịch.
Thay đổi lớn nhất là việc bỏ nội dung công chứng bản dịch ra khỏi phạm vi công chứng.
Theo đó:
- Không còn công chứng bản dịch: Trước đây, việc công chứng bản dịch được quy định tại Điều 61 Luật Công chứng 2014. Tuy nhiên, Luật Công chứng 2024 đã bỏ quy định này.
- Chuyển sang chứng thực chữ ký người dịch: Thay vì công chứng bản dịch, từ ngày 01/7/2025, công chứng viên sẽ thực hiện thủ tục chứng thực chữ ký người dịch theo quy định của Luật này và pháp luật về chứng thực. Điều này có nghĩa là công chứng viên sẽ chứng nhận chữ ký trong bản dịch đúng là chữ ký của người phiên dịch, chứ không còn chứng nhận về nội dung bản dịch là chính xác, không vi phạm pháp luật như trước đây.
- Theo Điều 18, khoản 1( c ) Luật mới, công chứng viên vẫn có quyền chứng thực chữ ký người dịch (thay cho công chứng bản dịch).
- Nghị định 120/2025/NĐ‑CP giải thích: từ 1/7/2025, cấp huyện (huyện/quận/thị xã) không còn hoạt động; việc chứng thực chữ ký người dịch sẽ do UBND cấp xã đảm nhiệm.
- Hiện chưa có hướng dẫn chi tiết về mẫu chữ ký hoặc phí, nhưng về nguyên tắc:
Người dịch ký bản dịch trước sự chứng kiến của công chứng viên hoặc đại diện xã (nếu cấp xã đảm trách).
- Sau đó, cơ quan chức năng sẽ đóng dấu chứng thực vào bản dịch đó.
Quy trình, trách nhiệm người dịch
- Bản dịch phải do cộng tác viên dịch thuật của tổ chức công chứng thực hiện (tốt nghiệp đại học ngoại ngữ hoặc phổ biến ngôn ngữ) và chịu trách nhiệm về độ chính xác, phù hợp.
- Sau khi hoàn thiện bản dịch, chữ ký của người dịch phải được chứng thực theo quy định. Điều này giúp giảm áp lực ghi công chứng cho bản dịch, nhưng vẫn giữ được cam kết trách nhiệm từ người dịch.
- Người phiên dịch vẫn phải chịu trách nhiệm đối với tổ chức hành nghề công chứng về tính chính xác, phù hợp của nội dung bản dịch do mình thực hiện.
Các điểm mới khác trong quy trình công chứng
Chụp ảnh ký văn bản trực quan
- Từ 1/7/2025, khi ký văn bản (công chứng hoặc chứng thực), phải chụp ảnh thực tế trong lúc ký trước công chứng viên:
- Ảnh phải rõ mặt, sắc nét, không chỉnh sửa, in trên giấy A4 hoặc ảnh chuyên dụng ≥ 13×18 cm.
- Cả ký tay hoặc điểm chỉ đều được áp dụng.
- Nếu có chứng kiến, phiên dịch, ảnh của những người này cũng phải chụp.
- Cho phép quay video quá trình ký, nếu cần, theo quy định lưu trữ hồ sơ công chứng.
Thực hiện công chứng điện tử
- Hai hình thức công chứng điện tử chính thức áp dụng:
Trực tiếp: ký số ngay tại phòng công chứng.
- Trực tuyến: ký số bằng công chứng viên khi các bên ký từ xa.
- Văn bản điện tử được ký số bởi công chứng viên và tổ chức hành nghề, có QR code/mã số để dễ tra cứu tính xác thực, coi như văn bản công chứng giấy
Lưu trữ hồ sơ công chứng lâu hơn
- Hồ sơ bất động sản: tối thiểu 30 năm (trước đó 20 năm)
- Các loại hồ sơ khác: ít nhất 10 năm (trước đó không phân định rõ) .
