Thuế đối ứng của Hoa Kỳ – thường là biện pháp áp thuế trả đũa đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia bị coi là có hành vi thương mại không công bằng – có thể tác động trực tiếp và gián tiếp đến các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đang hoạt động tại Việt Nam. Dưới đây là phân tích cụ thể:
✅ Tác động trực tiếp đến doanh nghiệp FDI xuất khẩu sang Hoa Kỳ
Nếu hàng hóa được sản xuất tại Việt Nam nhưng sử dụng nguyên liệu, linh kiện, hoặc công nghệ từ quốc gia bị Hoa Kỳ áp thuế đối ứng (ví dụ: Trung Quốc), doanh nghiệp FDI có thể bị tăng rủi ro bị điều tra lẩn tránh thuế hoặc gian lận xuất xứ, dẫn đến:
-
Bị áp mức thuế cao hơn cho sản phẩm xuất khẩu từ Việt Nam,
-
Bị điều tra hoặc đình chỉ nhập khẩu,
-
Tăng chi phí tuân thủ quy định về xuất xứ hàng hóa (CO).
▶ Ví dụ: Một doanh nghiệp FDI của Hàn Quốc tại Việt Nam sản xuất thiết bị điện tử để xuất sang Mỹ, nếu linh kiện chủ yếu nhập từ Trung Quốc thì vẫn có thể bị phía Mỹ áp thuế đối ứng.
✅ Tác động gián tiếp đến chuỗi cung ứng và môi trường đầu tư
| Tác động | Mô tả |
|---|---|
| Gián đoạn chuỗi cung ứng | Khi Hoa Kỳ áp thuế với nước thứ ba (như Trung Quốc), các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam gặp khó khăn khi mua nguyên vật liệu từ các đối tác truyền thống do chi phí tăng hoặc hạn chế thương mại. |
| Tái cấu trúc chuỗi giá trị | Một số công ty đa quốc gia có thể chuyển hướng đầu tư vào Việt Nam để tránh thuế đối ứng, nhưng cũng có thể điều chỉnh chiến lược nếu lo ngại Việt Nam bị “vạ lây”. |
| Gia tăng áp lực tuân thủ quy tắc xuất xứ | Các doanh nghiệp FDI buộc phải chứng minh rõ nguồn gốc hàng hóa, nếu không có thể mất thị trường Mỹ. |
| Tác động đến tâm lý đầu tư | Nếu căng thẳng thương mại kéo dài và Việt Nam bị đưa vào diện “trung gian chuyển tải hàng lẩn tránh thuế”, điều này có thể ảnh hưởng đến dòng vốn FDI mới. |
✅ Cơ hội đi kèm rủi ro
| Cơ hội | Rủi ro |
|---|---|
| Việt Nam có thể trở thành điểm đến thay thế cho Trung Quốc nếu doanh nghiệp Mỹ tìm nhà cung cấp mới. | Hoa Kỳ có thể siết chặt điều tra thương mại với Việt Nam, nhất là nếu nghi ngờ có hành vi lẩn tránh thuế qua FDI. |
| FDI chuyển dịch mạnh mẽ vào Việt Nam, đặc biệt trong ngành dệt may, điện tử. | Các FDI đang hoạt động bị gia tăng chi phí kiểm toán, kiểm tra xuất xứ, giảm lợi nhuận. |
🎯 Kết luận
Thuế đối ứng của Hoa Kỳ có thể:
-
Gây khó khăn cho doanh nghiệp FDI tại Việt Nam trong việc tiếp cận thị trường Mỹ nếu có liên quan đến quốc gia bị Mỹ áp thuế.
-
Đồng thời, mở ra cơ hội đón dòng FDI dịch chuyển khỏi các thị trường bị ảnh hưởng, nếu Việt Nam giữ được môi trường đầu tư minh bạch, ổn định và tuân thủ đúng quy tắc xuất xứ.