​Việc Hoa Kỳ gỡ bỏ thuế đối ứng đối với Việt Nam phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm đàm phán song phương, điều chỉnh chính sách thương mại, và cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước. Hiện tại, chưa có thông tin cụ thể về thời điểm hoặc điều kiện để Hoa Kỳ dỡ bỏ mức thuế này đối với Việt Nam.​

Hoa Kỳ áp thuế đối ứng đối với Việt Nam trong một số trường hợp nhất định, không phải vì Việt Nam vi phạm một cách toàn diện, mà chủ yếu nhằm xử lý những hành vi bị cho là không công bằng trong thương mại, hoặc liên quan đến việc Việt Nam bị nghi ngờ là nơi “lẩn tránh thuế” của nước thứ ba. Dưới đây là các lý do cụ thể:

✅ 1. Lẩn tránh thuế thông qua Việt Nam

🔍 Mô tả:

Sau khi Hoa Kỳ áp thuế cao với một số nước (đặc biệt là Trung Quốc trong chiến tranh thương mại), nhiều doanh nghiệp tìm cách chuyển hướng sản xuất hoặc lắp ráp tại Việt Nam để né thuế khi xuất khẩu sang Mỹ.

👉 Ví dụ:

• Các mặt hàng như thép, nhôm, đồ gỗ, pin mặt trời, xe đạp điện... được điều tra vì nghi ngờ dán nhãn "Made in Vietnam" để tránh thuế chống bán phá giá hoặc thuế đối kháng áp cho Trung Quốc.

🔎 Hành động từ phía Hoa Kỳ:

• Tiến hành điều tra theo Điều 301, Điều 232 hoặc thông qua Bộ Thương mại Mỹ (DOC) và Ủy ban Thương mại Quốc tế (ITC),

• Nếu phát hiện có gian lận, Mỹ có thể áp thuế đối ứng ngay cả khi hàng hóa được sản xuất tại Việt Nam.

✅ 2. Trợ cấp của Chính phủ hoặc bán phá giá

📌 Mô tả:

Nếu Hoa Kỳ cho rằng hàng hóa từ Việt Nam được trợ cấp không minh bạch hoặc bán phá giá tại thị trường Mỹ (tức bán rẻ hơn giá nội địa), họ có thể:

• Áp thuế chống trợ cấp (CVD),

• Áp thuế chống bán phá giá (AD).

👉 Ví dụ:

• Năm 2020, Mỹ đã áp thuế chống trợ cấp lên một số sản phẩm lốp xe tải nhẹ nhập khẩu từ Việt Nam, với lý do có sự hỗ trợ từ Nhà nước.

✅ 3. Mất cân bằng thương mại kéo dài

📉 Dữ liệu:

• Việt Nam nhiều năm liên tiếp xuất siêu lớn sang Mỹ (hơn 100 tỷ USD năm 2023),

• Điều này khiến Mỹ xếp Việt Nam vào danh sách các nước cần theo dõi về thao túng tiền tệ hoặc có thặng dư thương mại không bền vững.

🔎 Phản ứng:

Dù chưa dẫn đến lệnh trừng phạt trực tiếp, nhưng đây là cơ sở để Hoa Kỳ xem xét áp các biện pháp thương mại phòng vệ, kể cả thuế đối ứng, khi cần thiết.

✅ 4. Vấn đề về nguồn gốc xuất xứ và minh bạch thương mại

• Nếu Việt Nam không kiểm soát chặt chứng nhận xuất xứ (C/O) hoặc cho phép doanh nghiệp nước ngoài núp bóng, hàng hóa có thể bị coi là không đủ tiêu chuẩn xuất sang Mỹ.

• Hoa Kỳ từng nhiều lần cảnh báo về việc kiểm tra chặt nhãn mác, mã HS, và chuỗi cung ứng của hàng xuất xứ Việt Nam.

🎯 Kết luận

Hoa Kỳ áp thuế đối ứng với Việt Nam không phải vì Việt Nam vi phạm chung, mà thường do:

1. Bị nghi tiếp tay cho hành vi lẩn tránh thuế của nước thứ ba (đặc biệt là Trung Quốc),

2. Xuất khẩu một số mặt hàng bị cáo buộc trợ cấp hoặc bán phá giá,

3. Mất cân bằng thương mại quá lớn kéo dài,

4. Yếu kém trong kiểm soát quy tắc xuất xứ hoặc chứng từ thương mại.

👉 Vì vậy, Việt Nam cần thận trọng trong việc quản lý xuất xứ hàng hóa, minh bạch hóa chuỗi cung ứng, kiểm soát FDI “núp bóng” để tránh bị Mỹ áp thuế bất ngờ.

Thuế đối ứng của Hoa Kỳ – thường là biện pháp áp thuế trả đũa đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia bị coi là có hành vi thương mại không công bằng – có thể tác động trực tiếp và gián tiếp đến các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đang hoạt động tại Việt Nam. Dưới đây là phân tích cụ thể:

✅ Tác động trực tiếp đến doanh nghiệp FDI xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Nếu hàng hóa được sản xuất tại Việt Nam nhưng sử dụng nguyên liệu, linh kiện, hoặc công nghệ từ quốc gia bị Hoa Kỳ áp thuế đối ứng (ví dụ: Trung Quốc), doanh nghiệp FDI có thể bị tăng rủi ro bị điều tra lẩn tránh thuế hoặc gian lận xuất xứ, dẫn đến:

• Bị áp mức thuế cao hơn cho sản phẩm xuất khẩu từ Việt Nam,

• Bị điều tra hoặc đình chỉ nhập khẩu,

• Tăng chi phí tuân thủ quy định về xuất xứ hàng hóa (CO).

▶ Ví dụ: Một doanh nghiệp FDI của Hàn Quốc tại Việt Nam sản xuất thiết bị điện tử để xuất sang Mỹ, nếu linh kiện chủ yếu nhập từ Trung Quốc thì vẫn có thể bị phía Mỹ áp thuế đối ứng.

✅ Tác động gián tiếp đến chuỗi cung ứng và môi trường đầu tư

✅ Cơ hội đi kèm rủi ro

🎯 Kết luận

Thuế đối ứng của Hoa Kỳ có thể:

• Gây khó khăn cho doanh nghiệp FDI tại Việt Nam trong việc tiếp cận thị trường Mỹ nếu có liên quan đến quốc gia bị Mỹ áp thuế.

• Đồng thời, mở ra cơ hội đón dòng FDI dịch chuyển khỏi các thị trường bị ảnh hưởng, nếu Việt Nam giữ được môi trường đầu tư minh bạch, ổn định và tuân thủ đúng quy tắc xuất xứ.

FTA Là gì?

FTA là viết tắt của Free Trade Agreement – nghĩa là Hiệp định Thương mại Tự do.

FTA là một thỏa thuận giữa hai hay nhiều quốc gia, trong đó các bên đồng ý giảm hoặc xóa bỏ hàng rào thuế quan, phi thuế quan, nhằm:

• Thúc đẩy thương mại hàng hóa và dịch vụ,
• Tăng cường đầu tư và hợp tác kinh tế,
• Hỗ trợ phát triển thị trường và năng lực cạnh tranh.

FTA mà Việt Nam đang tham gia

Dưới đây là bảng tổng hợp các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) mà Việt Nam đã tham gia và đang thực thi đến thời điểm hiện tại:

Thuế đối ứng là một loại thuế hoặc biện pháp thuế quan được một quốc gia áp dụng nhằm đáp trả hành động tương tự từ quốc gia khác, thường là trong bối cảnh tranh chấp thương mại hoặc không công bằng trong quan hệ thương mại song phương.

Nói cách khác:

Thuế đối ứng là công cụ mà một quốc gia sử dụng để bảo vệ lợi ích thương mại của mình, bằng cách áp thuế lên hàng hóa nhập khẩu từ quốc gia đã có hành động "gây thiệt hại" trước đó, ví dụ như:

• Áp thuế chống bán phá giá bất hợp lý,

• Trợ cấp xuất khẩu làm méo mó cạnh tranh,

• Hạn chế hàng hóa của quốc gia kia một cách không công bằng.

Ví dụ cụ thể:

Giả sử:

• Quốc gia A tăng thuế nhập khẩu đối với thép từ quốc gia B,

• Thì quốc gia B có thể đáp trả bằng cách áp thuế đối ứng lên hàng nông sản hoặc linh kiện điện tử nhập khẩu từ quốc gia A.

Cơ sở pháp lý trong thương mại quốc tế:

Trong Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), biện pháp này có thể dựa trên quy định tại Hiệp định về các biện pháp đối kháng (Agreement on Subsidies and Countervailing Measures), trong đó cho phép thành viên áp dụng thuế đối kháng (countervailing duties) nhằm chống lại các khoản trợ cấp gây thiệt hại từ quốc gia khác.

Lưu ý:

• Không nên nhầm thuế đối ứng với thuế chống bán phá giá, dù cả hai đều là công cụ phòng vệ thương mại.

• Thuế đối ứng mang tính phản ứng chính trị và thương mại, đôi khi được thực hiện ngoài khuôn khổ WTO (biện pháp đơn phương), nhưng thường vẫn phải tuân thủ luật pháp quốc tế để tránh bị trả đũa thêm.

Thuế đối ứng của Hoa kỳ áp dụng lên các quốc gia trong đó có Việt Nam (Ngày 2/4/2025)