Tìm hiểu 6 bước cơ bản trong dịch thuật tuân thủ ISO 17100:2015

Tìm hiểu 6 bước cơ bản trong dịch thuật tuân thủ ISO 17100:2015

Quy trình dịch thuật tiêu chuẩn theo ISO 17100:2015
Sự bùng nổ nội dung Internet toàn cầu thúc đẩy vai trò của các máy dịch tự động (Auto-translate machine). Những nội dung dịch thuật được tạo ra bằng máy dịch đôi khi có những sai lệch quan trọng nhưng nhìn chung vẫn có thể chấp nhận được trong một số trường hợp cụ thể. Trong một số nội dung khác thì sự sai lệch dù rất nhỏ nhưng cũng có thể tạo ra hiệu ứng “cánh bướm” gây hậu quả ngoài ý muốn. ISO 17100:2015 sẽ giúp định hình lại vai trò của người dịch và tầm quan trọng vượt trội của con người trong hoạt động dịch thuật chuyên nghiệp. 

Vậy tiêu chuẩn ISO 17100:2015 là gì?

ISO 17100:2015 – Dịch vụ Dịch thuật – Yêu cầu cho Dịch vụ Dịch thuật là tiêu chuẩn quốc tế ISO đầu tiên về dịch vụ dịch thuật. Tiêu chuẩn này được chuyển đổi từ tiêu chuẩn EN 15038, một tiêu chuẩn chất lượng dịch thuật được phát triển trước đó cho các nhà cung cấp dịch vụ dịch thuật bởi Ủy ban Tiêu chuẩn hóa Châu Âu (CEN). Tiêu chuẩn này là nỗ lực chung của nhiều tổ chức, hiệp hội, công ty dịch thuật và các tổ chức chứng nhận nhằm xây dựng ra một tiêu chuẩn dịch thuật chung toàn cầu.

Một quy trình dịch đầy đủ bao gồm 6 bước được nêu tại Điều 5.3 của ISO 17100. Theo đó, dịch thuật không đơngiản chỉ là hoạt động dịch văn bản như chúng ta vẫn nghĩ!

Professional Translation Process according to ISO 17100:2015

Bước 1. Dịch thuật

Ở bước đầu tiên này, dịch thuật viên cần dịch tuân các hướng dẫn dịch thuật bao gồm cả nguồn tham khảo và thuật ngữ. Người dịch cần đảm bảo các yếu tố sau:

  • Đảm bảo sử dụng đúng các thuật ngữ được cung cấp;
  • Đảm bảo tính thống nhất trong về cách dịch;
  • Đảm bảo bản dịch được hiểu đúng theo bản gốc;
  • Ngôn ngữ biểu đạt có cấu trúc câu phù hợp;
  • Không sai chính tả, dấu câu chuẩn xác cũng như một số quy ước khác trong ngôn ngữ đích;
  • Đảm bảo tính gắn kết và phù hợp về từ và cụm từ;
  • Bản dịch có văn phong phù hợp với loại tài liệu và đặc biệt theo yêu cầu của khách hàng;
  • Tuân thủ tiêu chuẩn bản địa hóa và bất kỳ tiêu chuẩn áp dụng nào khác;
  • Đảm bảo bản dịch có định dạng tương tự như bản gốc;
  • Hướng đến đúng đối tượng người đọc và mục đích sử dụng ở ngôn ngữ đích.
  • Người dịch cũng có trách nhiệm hỏi hoặc thảo luận với phụ trách dự án hoặc khách hàng nếu có bất kỳ nghi vấn hoặc điểm không rõ ràng nào.
Như vậy, các yêu cầu đối với người dịch rất khắt khe, đòi hỏi người dịch có trình độ và kinh nghiệm phù hợp. 

Bước 2. Tự soát

Sau khi dịch xong, người dịch ít nhất cần tự đọc soát lại bản dịch của mình để kiểm tra các lỗi có thể còn sót về ngữ nghĩa, ngữ pháp, chính tả, lỗi dịch thiếu hoặc các lỗi khác, cũng như đảm bảo tuân thủ các yêu cầu đầu vào của dự án. Người dịch cần tự sửa các lỗi phát hiện được trước khi gửi đi.

Bước 3. Hiệu đính

Nhà cung cấp dịch vụ dịch thuật (TSP) phải đảm bảo nội dung được dịch ra ngôn ngữ đích được hiệu đính. Người hiệu đính phải là một người khác với người dịch và đảm bảo năng lực yêu cầu theo ISO 17100 ở cả ngôn ngữ nguồn và ngôn ngữ đích.

Vai trò người hiệu đính trong chất lượng bản dịch là gì?

Người hiệu đính sẽ kiểm tra nội dung ở ngôn ngữ đích so với ngôn ngữ nguồn để phát hiện bất kỳ sai lỗi hoặc vấn đề nào khác, cũng như kiểm tra tính phù hợp cho mục đích sử dụng. Điều này bao gồm việc đối chiếu ngôn ngữ nguồn và ngôn ngữ đích theo các tiêu chí nêu ra tại bước 1. 

Tùy theo thống nhất với Giám đốc Dự án Dịch thuật (PM), người hiệu đính có thể trực tiếp sửa các lỗi phát hiện ra hoặc đề xuất các nội dung cần sửa để người dịch tự sửa. 

Có một lưu ý là việc chỉnh sửa có thể bao gồm cả dịch lại. Bất kỳ lỗi hoặc vấn đề nào ảnh hưởng đến chất lượng của nội dung ở ngôn ngữ đích đều phải được sửa lại. Quá trình này sẽ lặp lại cho đến khi cả người hiệu đính và TSP cảm thấy thỏa mãn. Người hiệu đính cũng cần thông báo cho TSP biết về bất kỳ hành động khắc phục nào mà mình đã thực hiện.

Bước 4. Soát xét

TSP phải yêu cầu một người soát xét bản dịch để đánh giá mức độ phù hợp của nội dung ở ngôn ngữ đích với mục đích sử dụng đã thống nhất và lĩnh vực liên quan, cũng như đưa ra đề xuất sửa đổi nếu có cho TSP. TSP có thể yêu cầu người soát xét thực hiện sửa đổi. Việc soát xét bao gồm đánh giá tính chính xác với lĩnh vực liên quan và mức độ tôn trọng quy ước về kiểu văn bản liên quan.

Bước 5. Đọc soát song song

Nếu khách hàng có yêu cầu đọc soát song song, TSP phải đảm bảo dịch vụ này được thực hiện. Nếu phát hiện ra lỗi, TSP thực hiện sửa chữa và có hành động phù hợp để khắc phục các lỗi đó.

Bước 6. Kiểm tra xác nhận lần cuối và thông qua bản dịch

PM phải tiến hành kiểm tra xác nhận lần cuối dự án so với các thông số đầu vào trước khi gửi sản phẩm cho khách hàng. Sau khi kiểm tra xác nhận lần cuối và gửi bản dịch, TSP cần có quy trình xuất hóa đơn và thanh toán. Nếu còn bất kỳ lỗi nào được phát hiện trong bước kiểm tra xác nhận lần cuối, TSP phải sửa chữa và thực hiện hành động khắc phục phù hợp.

Trên đây là quy trình 6 bước nhằm đảm bảo một bản dịch được chuyển ngữ đầy đủ từ ngôn ngữ nguồn sang ngôn ngữ đích, cũng như mọi nỗ lực đã được thực hiện để đảm bảo tính chính xác, tính phù hợp và tránh bản dịch còn bất kỳ lỗi không đáng có nào. Ngoài quy trình này, còn có quy trình sau dịch để tiếp nhận ý kiến phản hồi của khách hàng và thực hiện hành động khắc phục nếu có. 

Vai trò của máy dịch trong dịch thuật

Đến đây, chúng ta có thể thấy MT chỉ đóng vai trò là một bước nhỏ trong quy trình dịch. Nó giống như một bản dịch nháp đầu vào cho các biên dịch viên. Tuy nhiên, qua đó cũng thấy, càng nhiều bước thì chi phí thực hiện càng cao. Đây cũng là cơ sở để khách hàng có thể đoán định liệu bản dịch mình nhận được có tương xứng với số tiền bỏ ra hay không.

ISO 17100 tác động thế nào đến AM Việt Nam

Là một đơn vị cung cấp giải pháp ngôn ngữ chuyên nghiệp, AM Vietnam tự hào tuân thủ những chuẩn mực quốc tế trong dịch thuật, trong đó có quy trình dịch thuật 6 bước nêu trên. Ngoài ra, AM Vietnam còn có thêm bước Hiệu đính Chuyên gia, nhằm cung cấp bản dịch chất lượng với độ chính xác tuyệt hảo cho những khách hàng có yêu cầu khắt khe. Với đội ngũ biên dịch viên chuyên nghiệp cùng nhiều chuyên gia trong ngành, AM Vietnam tự tin cam kết cung cấp cho khách hàng bản dịch đạt mức chất lượng trở lên.

Tìm hiểu 6 bước cơ bản trong dịch thuật tuân thủ ISO 17100:2015

Three ways to translate your website.

Ba phương pháp dịch website

Cùng tìm hiểu những phương án dịch trang web tốt nhất trong trình duyệt ưa thích hoặc trên thiết bị di động và nghiên cứu cách tự dịch toàn bộ trang web.

blank

Cấu trúc song song trong tiếng Anh

Chúng ta đã được nghe nói đến tỷ lệ vàng trong nghệ thuật, kiến trúc, hay văn hóa tôn giáo. Trong ngôn ngữ ứng dụng cũng chỉ số tương tự như vậy và nó giúp