Dịch tài liệu y khoa tại Việt Nam: Bài toán khó về nguồn lực

Dịch tài liệu y tế
Dịch tài liệu y tế

Y khoa là lĩnh vực chuyên ngành khoa học đời sống thiết yếu. Vấn đề y khoa thường gắn liền với các loại bệnh tật, hội chứng hoặc các vấn đề sinh học với vô vàn thuật ngữ. Bản thân y khoa cũng là lĩnh vực rộng lớn bao trùm nhiều chuyên khoa khác nhau mà không phải cứ là bác sĩ thì sẽ tường tận được hết. Vì lẽ đó mà trong hoạt động dịch thuật tài liệu y khoa nói riêng, một dịch thuật viên chỉ được đào tạo chuyên nghiệp về ngôn ngữ sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi xử lý công việc của mình. 

Chúng tôi cũng nhận thấy rằng, một bác sĩ có chuyên môn giỏi và kiến thức ngoại ngữ tốt cũng không dễ dàng để có được một bản dịch đạt yêu cầu chung trong mọi lĩnh vực y khoa. Vậy nút thắt về nguồn lực trong dịch tài liệu y khoa này cần được tháo gỡ như thế nào?

Nên hay không nên ứng dụng máy dịch trong dịch tài liệu y khoa?

Trong thời đại 4.0, các công nghệ dịch máy đã được ứng dụng như một nguồn lực quan trọng trong nhiều lĩnh vực dịch thuật, giúp tiết kiệm công sức, thời gian cho người dịch và tiết kiệm chi phí cho khách hàng. Nhưng riêng với lĩnh vực y khoa, máy dịch hầu như không có đất dụng võ. Sở dĩ nói như vậy là bởi trong thế giới y khoa với vô vàn thuật ngữ, đa phần trong số đó là những từ ghép được cấu tạo từ những từ đơn phổ thông, tạo thành một từ với nghĩa hoàn toàn khác, vượt quá khả năng nhận diện của các công nghệ dịch máy. 

Ví dụ như thuật ngữ “tầng trên lều” – là tầng nằm phía trên lều tiểu não, chứa não, – tiếng Anh là “supratentorial region”, nhưng máy dịch google translate sẽ dịch thành “upper deck of the tent”. Việc ứng dụng dịch máy trong lĩnh vực này sẽ dẫn đến bản dịch sai lệch nghiêm trọng, kéo theo chi phí hiệu đính khổng lồ. Đó là lý do chúng tôi luôn nói KHÔNG với dịch máy khi dịch tài liệu y khoa.

Dịch tài liệu y khoa tại Việt Nam: Bài toán khó về nguồn lực

Vai trò của con người trong dịch tài liệu y khoa

Như đã nêu ở phần đầu, y khoa là một lĩnh vực chuyên ngành “khó nhằn”, sự chính xác, và tính dễ đọc của tài liệu là hai yếu tố được chúng tôi ưu tiên hàng đầu. Để đảm bảo được điều đó đòi hỏi phải có sự tham gia của không chỉ các dịch thuật viên được đào tạo chuyên nghiệp về ngôn ngữ mà còn cả các bác sĩ có chuyên môn thích hợp.

Vai trò của dịch thuật viên được đào tạo chuyên nghiệp về ngôn ngữ trong dịch tài liệu y khoa

Nhiều người cho rằng, tài liệu y khoa nên để bác sĩ thông thạo ngoại ngữ dịch là tốt nhất. Nhưng với kinh nghiệm hợp tác với nhiều bác sĩ trong các dự án dịch thuật, chúng tôi nhận thấy, vai trò dịch thuật vẫn nên để dành cho các dịch thuật viên được đào tạo chuyên nghiệp về ngôn ngữ, vì họ mới là người giúp đảm bảo các tiêu chí cơ bản trong dịch thuật: là đúng, là đủ, không thừa, không thiếu, tính thống nhất cũng như tính “dễ đọc” cho những tài liệu đậm tính chuyên môn này.

Vai trò của bác sĩ có chuyên môn phù hợp trong dịch tài liệu y khoa

Nếu như các dịch thuật viên là người đảm bảo các tiêu chí dịch đúng, dịch đủ, thì các bác sĩ, với sự am hiểu, kiến thức cũng như kinh nghiệm chuyên môn của mình, sẽ giúp cho bản dịch được đảm bảo tính chuẩn xác về thuật ngữ chuyên ngành. Bên cạnh đó, với các tài liệu có nhiều chữ viết tay như Hồ sơ bệnh án, vai trò của bác sĩ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Vì chỉ có họ – những người làm trong ngành – mới có thể luận được những chữ viết tay/viết tắt đó.

Một điều đáng chú ý khác là không thể làm việc với chỉ 1 bác sĩ để thực hiện dịch thuật cho nhiều chuyên ngành y khoa (trừ khi họ là bác sĩ đa khoa). Trên thực tế thì cũng dễ hiểu vì các bác sĩ sẽ đều được đào kiến thức chung rất sơ bộ và mỗi bác sĩ sẽ được đào tạo và làm việc chuyên sâu trong một chuyên môn nhất định. Vì thế, họ sẽ không sâu sắc trong lĩnh vực không phải sở trường của mình. Bởi vậy với mỗi dự án, mỗi lĩnh vực y khoa sẽ cần có sự tham gia của bác sĩ có chuyên môn trong chính lĩnh vực đó.

Vai trò của chuyên gia khác trong dịch tài liệu y khoa

Một tài liệu y khoa không chỉ bao gồm nội dung về y khoa. Đây là một thực tế mà nếu tham gia dịch tài liệu y khoa bạn sẽ nắm được. Ví dụ một đề cương nghiên cứu thử nghiệm thuốc trên lâm sàng (thử nghiệm trên người) thì ngoài kiến thức chuyên môn trong điều trị thì cũng có những nội dung liên quan đến toán học như Thống kê – Phân tích. Trong trường hợp này khi dịch sẽ cần có sự tham gia của những người am hiểu về Thống kê y sinh học.

Lời giải cho bài toán khó về nguồn lực là gì?

Như đã bàn ở trên, khi thực hiện một dự án dịch tài liệu y khoa sẽ cần đến sự tham gia của nhiều nguồn lực con người, đến từ nhiều chuyên ngành khác nhau. Điều này đòi hỏi mọi nguồn lực cần thực hiện đúng vai trò và tuân thủ qui trình đã được thống nhất từ đầu. Chính các quy trình được sắp xếp khoa học, sử dụng đúng người cho đúng vai trò sẽ giúp các nguồn lực của chúng ta được phối hợp hiệu quả và phát huy được tối đa năng lực của mình, để mang đến cho khách hàng những bản dịch tài liệu y khoa chất lượng nhất.

Tại AM Việt Nam, chúng tôi luôn áp dụng quy trình dịch thuật 6 bước khi dịch tài liệu y khoa. Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email: [email protected] hoặc điện thoại 0243.878.9800.

Tìm hiểu dịch vụ dịch thuật y khoa của chúng tôi

TÌM HIỂU NGUỒN LỰC HOẶC NHẬN BÁO GIÁ DỊCH THUẬT TÀI LIỆU Y KHOA

Chia sẻ bài viết này:

Picture of Melisa Tran

Melisa Tran

Chuyên gia Ngôn ngữ

Bình luận của bạn

Dịch tài liệu y khoa tại Việt Nam: Bài toán khó về nguồn lực