Thương mại điện tử kể khi hình thành đã thay đổi cách sống và thói quen mua sắm của người dùng cũng như cách thức doanh nghiệp vận hành. Sau quá trình phát triển, thương mại điện tử đã phân hóa ra nhiều hình thức
Nhìn chung, có thể phân loại doanh nghiệp thành sáu mô hình thương mại điện tử chính:
- B2C.
- B2B.
- C2C.
- C2B.
- B2A.
- C2A.
Cụ thể:
1. B2C: Doanh nghiệp với người tiêu dùng.
Thương mại điện tử B2C bao gồm các giao dịch được thực hiện giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng. B2C là một trong những mô hình bán hàng phổ biến nhất trong thương mại điện tử. Mua giày từ nhà bán lẻ trực tuyến cũng là một ví dụ của loại hình này.
2. B2B: Doanh nghiệp với Doanh nghiệp.
Khác với B2C, B2B là giao dịch được thực hiện giữa các doanh nghiệp, chẳng hạn như nhà sản xuất phân phối cho nhà bán buôn, hoặc nhà sản xuất giao dịch với nhà bán lẻ. Loại hình này chỉ xảy ra giữa các doanh nghiệp và không hướng đến người tiêu dùng. Hàng hóa giao dịch thường là nguyên liệu thô hoặc các sản phẩm được đóng gói trước khi bán cho khách hàng.
3. C2C: Người tiêu dùng với Người tiêu dùng.
C2C là một trong những hình thức thương mại điện tử sớm nhất. Hình thức Người tiêu dùng với Người tiêu dùng đề cập đến các giao dịch mua bán sản phẩm hoặc dịch vụ giữa cộng đồng người tiêu dùng, trong đó có thể kể đến các giao dịch sang nhượng bán lẻ thường thấy trên Shopee hoặc Sendo.
4. C2B: Người tiêu dùng với Doanh nghiệp.
C2B đảo ngược mô hình thương mại điện tử truyền thống, có nghĩa là người tiêu dùng cá nhân cung cấp sản phẩm đang có hoặc dịch vụ có thể cung cấp cho người mua là doanh nghiệp.
Ví dụ: mô hình kinh doanh iStockPhoto cung cấp kho ảnh có sẵn trên trực tuyến, doanh nghiệp có thể liên lạc với các nhiếp ảnh gia để mua trực tiếp.
5. B2G: Doanh nghiệp với Chính phủ.
Hình thức B2G bao gồm các giao dịch được thực hiện trực tuyến giữa các doanh nghiệp và các cơ quan quản lý, mặt hàng giao dịch là các sản phẩm và dịch vụ về văn bản pháp luật, an sinh xã hội, v.v.
6. C2G: Người tiêu dùng với Chính phủ.
C2G tương đối giống B2G, chỉ khác là người tiêu dùng sẽ bán sản phẩm hoặc dịch vụ trực tuyến cho một cơ quan đại diện cho chính phủ. C2G có thể bao gồm dịch vụ tư vấn trực tuyến về giáo dục, khai thuế trực tuyến, v.v.
Trong lịch sử thương mại điện tử, bốn mô hình B2C, B2B, C2B và C2C phát triển sớm nhất, có mức độ phổ biến cao nhất và cũng được coi là các loại hình thương mại điện tử truyền thống. Hai hình thái B2G và C2G phát triển sau này tập trung vào việc nâng cao hiệu quả triển khai các công việc của chính phủ với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, tạo điều kiện cho công tác quản lý, giúp các dịch vụ công vận hành thêm trơn tru và đem lại sự thuận tiện nhiều hơn cho người dân. Đặc biệt, những doanh nghiệp phát triển với mục tiêu áp dụng B2G cần tuân thủ tuyệt đối quy định của Luật Doanh nghiệp dưới sự kiểm soát của cơ quan nhà nước nên cần cân nhắc kỹ.